• Neleri Bilmem Gerekir?
  • Akciğer Hakkında Daha Fazla Bilgi
  • HIV, Akciğer Hastalığına Neden Olabilir mi?
  • Hangi Soruları Sormalıyım?

Neleri Bilmem Gerekir?

HIV İle Akciğer Sorunları Arasındaki İlişki

HIV ile yaşıyor oluşunuzdan bağımsız olarak, yaş, yaşam tarzı ve başka koşullar akciğerlerin sağlığı üzerinde etkili olabilir.  Ancak, HIV ile yaşayan kişilerin farkında olması gereken bazı ilave faktörler mevcuttur.

  • Sigara kullanımı gibi yaşam tarzı tercihleri, HIV ile yaşayan kişilerde daha yaygındır. Sigara akciğer kanserinin ve KOAH'ın başlıca nedeni olduğundan, sigara kullanıyorsanız sigarayı azaltmayı veya bırakmayı deneyin
    • Hekiminizle, sigarayı azaltmanıza veya bırakmanıza yardımcı olmak üzere sunulabilcek destekler hakkında görüşün
  • HIV ile yaşayan kişilerin bağışıklık sistemi, HIV virüsü nedeniyle zayıflayabilir
    • Bu da enfeksiyon riskinin daha yüksek olması anlamına gelir. Örneğin, HIV ile yaşayan kişilerin tüberküloz (verem) olma riski daha yüksektir
    • Akciğer enfeksiyonlarına yönelik riskinizi azaltmak için iyi beslenerek ve aktif bir yaşam sürerek kendinize bakmanız önemlidir
  • Bazı çalışmalar, HIV virüsünün pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) (akciğerlere kan taşıyan damarlarda yüksek kan basıncını ifade eden tıbbi terim) geliştirme riskini artırabildiğini öne sürmektedir

Akciğer Hakkında Daha Fazla Bilgi

Akciğer enfeksiyonları ve akciğer hastalığı hakkında

  • Olası akciğer enfeksiyonları arasında şunlar bulunabilir:
    • Pnömoni veya zatürre:Akciğerlerinizde şişme ve sıvı anlamına gelir. Genellikle bol istirahat, antibiyotikler ve bol sıvı tüketerek tedavi edilebilir
    • Bronşit: Akciğerlerin ana hava yollarının enfeksiyonudur ve bu dokularda enflamasyon oluşumuna neden olabilir. İstirahat ve bol sıvı içmek genellikle yardımcı olabilir ve semptomlarla ilgili olarak fayda sağlayabilen bazı ilaçlar mevcuttur
    • Tüberküloz veya verem: Bu ciddi bir akciğer enfeksiyonudur, ancak genellikle doğru antibiyotiklerle tedavi edilebilir
  • Olası akciğer hastalıkları arasında şunlar bulunur:
    • Pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH): Akciğerlerdeki yüksek kan basıncının kalbi olumsuz etkilemesine neden olan, yavaş gelişen ve ender görülen bir akciğer hastalığıdır. Ciddi bir hastalıktır ve semptomları genellikle kalp hastalığı ve diğer akciğer sorunları gibi başka hastalıklarla ilişkilendirildiği için tanı koyulması güç olabilir. Bu konuda endişeniz varsa hekiminizle görüşün
    • Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH): Nefes almayı zorlaştıran bir akciğer hastalığıdır. Genellikle sigara kaynaklı olan ve uzun yıllar boyunca akciğer üzerinde oluşan hasardan kaynaklanır.
    • Akciğer kanseri: Bu kanserin küçük hücreli akciğer kanseri (daha az görülür) ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri (vakaların %80'inden fazlası) olmak üzere iki türü vardır
    • Astım: Solunum yollarının enflamasyonu nedeniyle zaman zaman nefes alma güçlüğüne neden olan, yaygın görülen bir akciğer sorunudur. Astım her yaştan kişiyi etkileyebilir ve tetikleyicileri arasında alerjenler (ev tozu akarları gibi), tahriş ediciler (sigara dumanı gibi) ve göğüs enfeksiyonları yer alır
  • Öksürük, nefes darlığı, hırıltı, kan öksürme, balgam veya mukus ve akciğerlerin acıması gibi semptomlar, akciğerlerde bir sorun olduğuna işaret eden belirtiler olabilir
  • Sigara kullanımı, akciğerlerle ilişkili sorunların en yaygın nedenidir ve akciğer kanseri ve KOAH'ın başlıca nedenidir
  • Yaşınız ilerledikçe akciğer hastalığına ve akciğer enfeksiyonuna yakalanma olasılığınız artar

HIV, Akciğer Hastalığına Neden Olabilir mi?

HIV, akciğer hastalığına neden olmaz, ancak HIV'nin akciğerlerinizi ne şekilde etkileyebileceğinin anlaşılması önemlidir. Örneğin:

  • Bağışıklık sisteminiz HIV virüsünden etkilenmişse boğaz veya akciğer enfeksiyonuna yakalanma olasılığınız daha yüksek olabilir
  • Sigara kullanıyorsanız kanser veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi akciğer sorunlarını geliştirme olasılığınız, sigara kullanmayan kişilere kıyasla önemli ölçüde daha yüksektir
  • Bazı çalışmalar, HIV virüsünün HIV ile yaşayamayan kişilere kıyasla pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH) (akciğerlere kan taşıyan damarlarda yüksek kan basıncını ifade eden tıbbi terim) geliştirme riskini artırabildiğini öne sürmektedir

Risk Altında Mıyım? 

Hekiminiz, akciğerlerinizin ne kadar sağlıklı olduğunu kontrol etmek için bir dizi test yapabilir. Bunlar arasında şu testler olabilir:

  • Yaşam tarzı tercihlerinizin gözden geçirilmesi
  • Göğsünüzün dinlenmesi
  • Akciğer filmi (röntgeni)
  • Akciğer fonksiyon testi (akciğerlerinizdeki havanın hacmini ölçmek için)
  • Tüberküloz (verem) için tarama testleri
  • HIV ilaçlarınızın gözden geçirilmesi

Peki ya Zaten Akciğer Hastalığı veya Akciğer Enfeksiyonu ile Yaşıyorsam? 

Hekiminiz yapmanız gerekebilecek değişiklik önerileri konusunda size yardımcı olabileceği için, hekiminizle yaşam tarzı değişiklikleriniz üzerine görüşün

  • Sigara kullanımı, akciğer kanseri ve KOAH'ın başlıca nedeni olduğundan ve bunlar da diğer akciğer sorunlarına yol açabildiğinden ve enfeksiyonların iyileşmesini etkileyebildiğinden, sigara kullanıyorsanız sigarayı bırakmanız veya en azından azaltmanız gerekir
  • CD4 hücre sayısı, HIV viral yükü ve HIV tedavisi görüyor olmak, bir enfeksiyonun şiddeti veya gidişatı üzerinde etkili olabilir
  • Hekiminiz, enfeksiyonlar için hangi tedavilere ihtiyaç duyduğunuzu ve bağışıklık sisteminizin mümkün olduğunca güçlü kalmasını sağlamak için yaşam tarzınızda yapmanız gereken değişikliklerin neler olduğunu size bildirecektir
  • Akciğer hastalığının yönetimi mümkündür ve tüberküloz (verem), pnömoni (zatürre) ve bronşit de dahil olmak üzere çoğu akciğer enfeksiyonu doğru tedavi ile iyileşebilir

Hangi Soruları Sormalıyım?

Hekiminize şunları sorun...

  • Yaşam tarzımda ne gibi değişiklikler, akciğer hastalığı riskini azaltmama yardımcı olacaktır?
  • Beslenme şeklim ve/veya egzersiz alışkanlıklarım ne gibi bir fayda sağlayabilir?
  • Sigarayı nasıl azaltabilir veya bırakabilirim?
  • Akciğer hastalıklarının semptomları nelerdir?
  • Tüberküloz (verem) veya diğer akciğer enfeksiyonları için ne sıklıkta taramadan geçmeliyim?
  • Nefes darlığı çekiyorsam ne yapmalıyım?
  • HIV ilaçlarım akciğer ilaçlarımla etkileşime girer mi?

Testler

Yalnızca akciğer hastalığı riski yüksek olan kişiler için rutin tarama gereklidir.

Sigara kullanan ya da geçmişte kullanmış olan 35 yaş veya üzeri kişiler

Sigara kullanan veya geçmişte kullanmış olan 35 veya üzeri yaşta bir kişiyseniz kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) için taramaya tabi tutulabilirsiniz. Bu taramada bir göğüs röntgeni veya akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığını ölçmek üzere bir spirometri testi yapılır (bu testte bir makinenin içine hava üflersiniz).

Nefessiz kalma veya sürekli öksürük

Nefessiz kalıyorsanız, geçmeyen öksürüğünüz varsa, balgamlı bir öksürükten şikayetçiyseniz, hırıltınız varsa veya hep kış öksürüğü (bronşit) oluyor gibiyseniz sağlık ekibinizle görüşün. Sağlık ekibiniz, daha fazla test yapılması için sizi bir göğüs hastalıkları uzmanına (pulmonolog) sevk etmeyi tercih edebilir.

 

 

Referanslar:

  1. Benito, N. et al. Pulmonaryinfections in HIV-infectedpatients: an update in the 21st century ;EuropeanRespiratoryJournal 2012 39: 730-745, DOI: 10.1183/09031936.00200210
  2. HIV & AIDS Information: Factsheetthelungs. http://www.aidsmap.com/The-lungs/page/1045132/. LastaccessedSeptember 2017
  3. Mirrakhimov, A. et al. Human ImmunodeficiencyVirusandPulmonaryArterialHypertension IRSN Cardiology. Volume 2013, Article ID 903454
  4. How CD4 andviralloadarerelated. http://i-base.info/ttfa/section-2/14-how-cd4-and-viral-load-are-related/. LastaccessedSeptember 2017
  5. NHS Choices. ChestInfection, Introduction. Available at: http://www.nhs.uk/conditions/Chest-infection-adult/Pages/Introduction.aspx. [AccessedSeptember 2017]
  6. C Dyer. Theinteraction of ageingandlungdisease. ChronicRespiratoryDisease 2012; 9(1) 63–67
  7. Helleberg, M. et al. Mortalityattributabletosmokingamong HIV-1 Infectedindividuals: A nationwide, population-basedcohortstudy, March 2013 CID: 56(5) 727-34
  8. NHS choices. Lungcancer. Available at http://www.nhs.uk/conditions/cancer-of-the-lung/Pages/Introduction.aspx AccessedSeptember 2017

5 İpucu

Sigarayı bırakın veya sigarayı azaltmaya yönelik adımlar atın

Düzenli egzersiz

Akciğerlerinizin daha etkin çalışmasını sağlayabilir

Düzenli kontrol

Tüberküloz (verem) ve diğer akciğer hastalıkları için tarama sağlayabilir

Düzenli aşı olun

Hekiminizin tedavi önerilerini dikkatlice takip ediniz