• Beslenme ve HIV
  • Beslenme ve Kalp Sağlığı
  • Beslenme ve Kemik Sağlığı
  • Beslenme ve Karaciğer Sağlığı
  • Beslenme ve Böbrek Sağlığı
  • Beslenme ve Ruh Sağlığı

Beslenme ve HIV

Beslenmenin Sağlığım Üzerinde Ne Gibi Etkileri Olabilir?

İyi beslenme, bağışıklık sisteminiz üzerinde son derece önemli bir role sahiptir ve HIV ile yaşıyorsanız sağlıklı ve dengeli beslenmeniz özellikle önemlidir.

Bazı HIV ilaçlarının belirli gıdalarla birlikte tüketilmesi önerilmektedir. Beslenmeniz konusunda daha fazla bilgi için hekiminize danışabilirsiniz.

Sağlıklı Beslenme Nasıl Bir Şeydir?

Dengeli bir beslenme için:

  • Günde beş veya daha fazla porsiyon meyve ve sebze
  • Tam tahıllı makarna, tam tahıllı ekmek veya esmer ekmek gibi tam tahıllar (kompleks karbonhidratlar)
  • Düşük düzeyde günlük şeker alımı
  • Yağsız et, balık, yumurta, kabuklu yemiş, mercimek ve fasulye gibi az yağlı, protein açısından zengin gıdalar
  • Süt, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri
  • Bitkisel yağ ve zeytinyağı, yağlı balıklar, avokado ve kabuklu yemişler gibi daha sağlıklı yağlar tüketebilirsiniz.

Gün içinde gıdalardan yeterli besini aldığınızdan emin olmak için hekiminizle mevcut beslenme düzenininle ilgili görüşebilirsiniz.

Vitamin ve Mineral Takviyeleri

Dengeli bir beslenme şekli, vücudunuzun tüm vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Yüksek dozda alınan bazı takviyeler HIV ilaçlarınızla etkileşime girebileceğinden, beslenme programınıza herhangi bir takviye eklemeyi düşünüyorsanız hekiminize danışmalısınız.

Beslenme ve Kalp Sağlığı

HIV ile yaşamak, kalbinizi etkileyebilir ve beslenme şekliniz kalp sağlığınızı korumada etkili olabilir. HIV ile kalp sağlığı arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi için kalp sağlığı sayfamızı okuyabilirisiniz.

Kalp sağlığınızı korumak için atabileceğiniz adımlar;

VKİ (Vücut Kitle İndeksi) Puanınızı Bilmek

  • VKİ, boyunuza göre sağlıklı bir kiloda olup olmadığınızı değerlendirmeye yönelik bir ölçüdür.
  • VKI kilonuzun (kg) boyunuzun(cm) karesine bölünmesiyle hesaplanır.
  • Sağlıklı VKİ, 18,5 ile 24,9 kg/m2 aralığındadır
  • 25'in üzerindeki bir VKİ değeri, kalp sağlığı riskinizi artırır
  • VKİ'nizi takip etmek için bir uygulama indirebilirsiniz.

Belinizi Ölçün

  • Bel ölçüsü, sağlıklı bir bedende olup olmadığınızı değerlendirmeye yönelik başka bir ölçüdür
  • Bir mezurayla belinizi ölçerek sağlıklı aralıkta olup olmadığınızı görün
  • Boy kilo ve beden yapısına göre farklılık göstermekle beraber, kadınların bel ölçüsü 80 cm'nin altında olması önerilmektedir.

Tuz Alımınızı Azaltın 

  • Fazla tuz, kan basıncında artışa yol açabilir ve kalp hastalığı ile inme riskini artırabilir
  • Tuz tüketmeyi azaltarak aldığınız tuz miktarını kontrol altına alın.
  • Ekmek ve kahvaltılık gevrekler de yüksek düzeyde tuz içerir, bu nedenle bunlara yönelik tüketim miktarınızı sınırlamanız da tuz alımınızı azaltmanıza yardımcı olacaktır
  • Tuz yerine taze otların ve baharatların veya daha düşük düzeyde sodyum içeren tuzların tüketilmesi, gıdanın tadını korumasına yardımcı olabili

Beslenmenizde Doymuş Yağ Miktarını Minimum Düzeyde Tutun 

  • Bunun amacı, kolesterol ve trigliseritler gibi kan yağlarının kalp hastalığına yönelik riskleri artırabilmesi nedeniyle bu yağların artışını engellemektir
  • Doymuş yağlar sosis, jambon, hazır hamburger köftesi gibi işlenmiş etlerde, yağlı etlerde, tam yağlı süt ürünlerinde, kuyrukyağında, saflaştırılmış tereyağında ve içyağında bulunur
  • Bunların yerine zeytinyağı gibi bitkisel kaynaklardan elde edilen doymamış yağları tüketebilirsiniz

Beslenme ve Kemik Sağlığı

Beslenme Şeklim Kemik Sağlığıma Nasıl Yardımcı Olabilir?

HIV ile yaşamak, kemik sağlınızla ilgili dikkatli olmanız gerektiği anlamına gelir ve beslenme şekliniz kemik sağlığınızı korumada etkilidir.  HIV ile kemik sağlığı arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi için kemik sağlığı sayfamıza gözatabilirsiniz.

Sağlıklı kemikler için beslenme ipuçları:

  • Yeterince kalsiyum alın. Kalsiyum süt, peynir, yoğurt, koyu yeşil sebzeler ve sardalya gibi gıdalarda bulunur.
  • Brokoli, lahana gibi yeşil sebzeleri ve takviyeli kahvaltılık gevrekleri beslenmenize dahil edin.
  • Aşırı miktarda alkol almaktan kaçının veya alkol alımınızı azaltmak için yardım alın.

Beslenmenizi vitamin ve mineral takviyeleriyle desteklemek istiyorsanız HIV ilaçlarınızla bilinen bir etkileşimi olup olmadığını öğrenmek için hekimizinle görüşebilirsiniz.

Beslenme ve Karaciğer Sağlığı

Beslenme Şeklim Karaciğer Sağlığıma Nasıl Yardımcı Olabilir? 

Dengeli beslenme, karaciğer sağlığınızı korumaya yardımcı olabilir. Sağlıklı bir karaciğer, HIV ilaçlarının işlenmesinde temel role sahip olduğu için, karaciğer sağlığının korunması HIV ile yaşayan kişiler için önemlidir. Karaciğer sağlığı ile HIV arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi için karaciğer sağlığı sayfamıza bakabilirsiniz.

Sağlıklı bir karaciğer için beslenme ipuçları:

  • Doymamış yağları ve doymamış yağ içeren sürülebilir gıdaları tercih edin
  • Aşırı miktarda alkol almaktan kaçının veya alkol alımınızı azaltmak için yardım alın
  • Tuzlu ve doymuş yağ oranı yüksek gıdalardan kaçının

Beslenme ve Böbrek Sağlığı

Beslenme Şeklim Böbrek Sağlığıma Nasıl Yardımcı Olabilir? 

HIV ile yaşamak, böbrek sağlığınızı etkileyebilir ve beslenme şekliniz böbrek sağlığınızı korumada etkili olabilir. HIV ile böbrek sağlığı arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi için böbrek sağlığı sayfamıza bakabilirsiniz.

Sağlıklı böbrekler için beslenme ipuçları:

  • Vücudunuza ihtiyacı olan besinleri ve mineralleri sağlamak için dengeli beslenin
  • Tuz ve doymuş yağ oranı yüksek gıdalardan kaçının
  • Fazla alkol veya kafein tüketmeyin
  • Bol sıvı tüketin

Beslenme ve Ruh Sağlığı

Beslenme Şeklim Ruh Sağlığıma Nasıl Yardımcı Olabilir? 

Ruh sağlığı, HIV tanısından bağımsız olarak herkesi etkileyebilir. Dengeli ve iyi bir ruh hali, sağlıklı beslenme yoluyla korunabilir. Ruh sağlığı ile HIV arasındaki bağlantı hakkında daha fazla bilgi için ruh sağlığı sayfamıza bakabilirsiniz.

Ruh sağlığınızı desteklemeye yönelik beslenme ipuçları:

  • Tam tahıllar, sağlıklı yağlar, protein ve karbonhidratlardan oluşan dengeli bir beslenme uygulayın
  • Vitamin ve mineralleri önerilen miktarda tükettiğinizden emin olun
  • Bol su için
  • Fazla alkol almaktan kaçının

Referanslar:

  1. NAMaidsmapDrug Chart available at: www.aidsmap.com/v636108409673330000/file/1213110/drug_chart_Sep_2016_WEB_ready.pdf accessedSeptember 2017
  2. Baril JG et al. HIV-associatedlipodystrophysyndrome: A review of clinicalaspects. Can J InfectDisMedMicrobiol. 2005 16(4):233-243
  3. NHS, (2016). Why 5 A DAY? - Live Well - NHS Choices. [online] Nhs.uk. Available at: http://www.nhs.uk/Livewell/5ADAY/Pages/Why5ADAY.aspx [AccessedSeptember 2017].
  4. NHS, (2016). How tohave a balanceddiet -Healthyliving - NHS Choices. [online] Nhs.uk. Available at: http://www.nhs.uk/Livewell/Goodfood/Pages/Healthyeating.aspx [AccessedSeptember 2017].
  5. Zaaqoq et al. CardiovascularComplications of HIV-AssociatedImmuneDysfunction, CardiologyResearchandPractice 2015, Article ID 302638
  6. BMI Calculator - Body Mass Chart, BMI Formula andHistory. https://www.diabetes.co.uk/bmi.html accessedSeptember 2017
  7. British Heart Foundation. Managingyourweight. Available at https://www.bhf.org.uk/heart-health/preventing-heart-disease/managing-your-weight accessedSeptember 2017

3 İpucu

Haftalık bir yemek planı yapın

Haftalık plan yapmak yalnızca bu plandaki gıdaları satın almanıza ve bütçenizi korumanıza yardımcı olacaktır

Yerel pazarlardan alışveriş yapın

Fiyatlar, süpermarketlerden daha uygun olabilir

Tasarruf sağlamak için, yemeklerinizi sıfırdan kendiniz pişirin

Hazır yemek satın almak yerine evde pişirmek hem daha sağlıklı hem de daha ekonomik olacaktır