Neleri Bilmem Gerekir?

HIV, herkesi farklı bir şekilde etkiler ve kemik sağlığını etkileyebilir. Bazı kişilerde osteoporoz (kemik erimesi) gelişme riski artabilir, ancak HIV ile yaşamak sizde mutlaka osteoporoz gelişeceği anlamına gelmek zorunda değildir.

Kemik Sağlığını Neler Etkileyebilir?

• Aşağıdakiler de dahil olmak üzere, yaşam tarzıyla ilişkili faktörler:
  • Sigara kullanımı
  • Düşük vücut ağırlığı
  • Alkol tüketimi
• HIV virüsünün kendisi
• Düşük hormon düzeyleri (özellikle erkek ve kadın cinsiyet hormonları olan testosteron ve östrojen)
• Daha hızlı kemik kaybıyla ilişkilendirilen bazı HIV antiretroviral ilaçları

Neyse ki kemiklerinizin ne kadar güçlü olduğunu izlemeye yönelik testler ve kemiklerinizin mümkün olduğunca sağlıklı kalmasını sağlamaya yönelik kararlar vermenize yardımcı olacak bilgiler mevcuttur. HIV durumundan bağımsız olarak, herkeste osteoporoz gelişebilir.

Hekiminizle şu konularda görüşün:

• Hormon düzeyleriniz
• D vitamini ve kalsiyum düzeyleriniz
• Aldığınız tedavinin sizin için en iyi tedavi olup olmadığı

Kemik sağlığınızı izlemek için test sonuçlarınızla ilgili bilgi edinin.

Kemik Sağlığı Hakkında

• Osteoporoz kelime anlamıyla "gözenekli kemikler" demektir ve genellikle hassas kemik hastalığı da denir.
• Bu, kemiklerin gücünü kaybetmesine ve özellikle küçük bir zıplama veya düşme olayının ardından dahi kırılma olasılığının artmasına neden olan bir durumdur.
• Yaklaşık 35 yaşından sonra kemikler incelmeye başlar. Kemiklerimizdeki bu değişim, yaş ilerledikçe daha da olası hale gelir. Bu da ileri yaşlarda kemiklerin gitgide daha hassaslaşmasını ve kırıkların daha yaygın bir şekilde görülmesini açıklar.
• Osteopeni adlı başka bir durum, kemik mineral yoğunluğunun (KMY olarak da adlandırılır) osteoporoz kadar şiddetli düzeyde olmadan, normalin altında olduğu vakaları temsil eder.

HIV Osteoporoza Neden Olabilir mi?

HIV herkesi farklı bir şekilde etkileyebildiğinden bu sorunun basit bir yanıtı yoktur. Ancak çalışmalar, HIV ile yaşayan kişilerin yaklaşık %67’sinin kemiklerinin zayıf olduğunu (düşük kemik mineral yoğunluğu/incelen kemikler) ve %15’inde osteoporoz olduğunu göstermektedir.

Risk Altında Mıyım?

• Kemik kaybının menopozu izleyen birkaç yıl boyunca daha hızlı gerçekleşmesi nedeniyle kadınlar osteoporoza daha yatkındır.
• 50 yaş üzeri kişiler, kemiklerin zaman içinde kademeli olarak incelmesi, zayıflaması ve hassaslaşması nedeniyle daha yüksek risk altındadır.
• Etnik köken ve aile geçmişi de risk düzeyinizi etkileyebilir.
• Sigara kullanımı, kötü beslenme ve alkol tüketimi de risklerinizi artırır.

Hekiminiz, kemiklerinizin ne kadar güçlü olduğunu düzenli olarak izlemek için şunları yapabilir:

Hangi konularda değişiklik yapılabileceğini tespit etmek için örneğin şunlar gibi yaşam tarzı tercihlerinizi gözden geçirebilir: 

• Beslenmeniz
• D vitamini düzeyleriniz
• Alkol tüketiminiz
• HIV tedaviniz de dahil olmak üzere, kullandığınız ilaçları gözden geçirebilir.
• Sigara kullanımınız

Peki Ya Bende Zaten Kemik Erimesi Varsa?

Neyse ki kemik erimesinin ilerlemesi yavaşlatılabilmekte ve bazı vakalarda kemik yoğunluğu incelmeyi bir derece geri çevirecek şekilde iyileştirilebilmektedir. Kemiklerinizin sağlıklı kalmasına yardımcı olmak için yaşam tarzınızda şu gibi değişiklikler yapabilirsiniz:

• Sigarayı bırakmak veya azaltmak
• Yeterli oranda kalsiyum ve D vitamini almak
• Sağlıklı beslenmek
• Alkolü azaltmak

Testler

Kemik sağlığınızın her yıl bir "kemik profili" kan testiyle incelenmesi gerekir. Bu testte, kanınızda bulunan kalsiyum gibi besin maddelerine bakılır. Yaş, cinsiyet ve etnik kökeninize bağlı olarak başka taramalar da uygulanabilir.

• 40 yaşın üzerindeyseniz sağlık ekibiniz bir anketle (zaman zaman FRAX® değerlendirmesi olarak adlandırılır) kırık riskinizi değerlendirir.
• 50 yaşın üzerinde kemik hastalığı riskiniz daha yüksektir. Sağlık ekibiniz, DXA adı verilen özel bir röntgenle kemiklerinizi tarayabilir.
• Bir kemik hastalığı olan osteoporoz menopozdan sonra kadınlarda daha yaygın olarak görüldüğü için sağlık ekibiniz kemiklerinizi de tarayabilir (DXA veya DEXA adı verilen özel bir röntgenle).

Hangi Soruları Sormalıyım?

• Yaşam tarzımda ne gibi değişiklikler yapmalıyım?
• Tedavi rejimimin gözden geçirilmesi gerekiyor mu?
• Nasıl yeterince kalsiyum ve D vitamini alırım? Kalsiyum ve D vitamini düzeylerim nelerdir?
• Kemik erimesi riskim ne düzeyde?
• Kemik testi yaptırmam gerekiyor mu? (risk düzeyiniz düşükse bu teste ihtiyacınız olmayabilir)
• Düşük kemik yoğunluğunun belirti veya semptomları nelerdir?
• Kemik kaybı için hangi tedaviler vardır ve bunların arasına bana uygun olan var mıdır?
• Daha düzenli kontrole ihtiyacım var mı?
• Kemik sağlığımı korumak için başka ne yapabilirim?