• Neleri Bilmem Gerekir?
  • Böbrekler Hakkında Daha Fazla Bilgi
  • HIV, Böbrek Hastalığına Neden Olabilir mi?
  • Hangi Soruları Sormalıyım?

Neleri Bilmem Gerekir?

HIV ile yaşayan kişilerin %30'u böbreklerinin normal çalışmadığına dair belirtiler göstermektedir. Bu oran genel popülasyona kıyasla daha yüksektir, ancak yalnızca virüsün neden olduğu bir durum değildir. Yaş, yaşam tarzı, aile geçmişi, ilaçlar ve kişinin başka enfeksiyonlarının veya kronik hastalıklarının olması gibi faktörlerin hepsi böbrek sağlığını etkiler.

Bunun Nedeni Nedir?

  • Sigara ve alkol kullanımı başta olmak üzere, böbrek hastalıklarına sebep olabilen bazı yaşam tarzı seçimleri, HIV ile yaşayan kişilerde daha sık olabilmektedir.
  • HIV enfeksiyonu olan kişilerde yaygın olarak görülen yüksek kan basıncı ve diyabet aynı zamanda böbrekle ilgili sorunlar için de ana risk faktörleridir
  • Hepatit C ile yaşıyorsanız bu durum böbrekle ilgili sorun yaşamariskinizi etkileyebilir
  • Kötü yönetilen HIV yayılarak böbrek hücrelerinde çoğalabilir, bu da HIV ile İlişkili Nefropati veya HIVAN (nefropati, böbrek hasarını tanımlamak için kullanılan tıbbi bir sözcüktür) olarak bilinen böbrek hasarına neden olabilir

Bununla birlikte HIV enfeksiyonu olan kişilerin böbrek sağlığı ile ilgili kontrolleri düzenli olarak yapıdığında, böbrek hastalıkları erken evrelerde tespit edilebilmektedir.

Hekiminizle şu konularda görüşün:

  • Daha sağlıklı yaşam tarzı tercihleri - Böbrek sağlığınızın mümkün olduğunca iyi kalmasını sağlamak için yapabileceğiniz birçok değişiklik mevcuttur
  • HIV enfeksiyonunuzun iyi yönetiliyor olması böbrek komplikasyonu riski azaltacaktır
  • Kan basıncı ve kan şekeri düzeyi sonuçlarınız.

Böbrekler Hakkında Daha Fazla Bilgi

Böbrekler, sağlığımız üzerinde büyük rol oynar. Vücudu atıklardan arındırır, sıvı dengesini korur, kan basıncını düzenler ve kandaki tuz/mineral düzeylerini dengeler.  Böbrekler gerektiği şekilde çalışmaz ise bu görevleri doğru şekilde yapamaz ve bu da zaman içinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

HIV durumundan bağımsız olarak, çoğu vücut fonksiyonu yaşam süresi boyunca kademeli olarak yavaşlayabilir ve böbrekler de buna dahildir.

HIV, Böbrek Hastalığına Neden Olabilir mi?

HIV ile yaşayan kişilerde böbrek hastalığı daha yaygın görülür, ancak bu, yalnızca virüsün neden olduğu bir durum değildir. Yaş, yaşam tarzı, aile geçmişi, ilaçlar ve kişinin başka enfeksiyonlarının veya kronik hastalıklarının olması gibi faktörlerin hepsi böbrek sağlığını etkiler.

Neyse ki iyi yönetilen HIV enfeksiyonu , böbrek hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olacaktır ve sağlık ekibiniz böbreklerinizi düzenli olarak izleyecektir. Ayrıca basit yaşam tarzı değişiklikleri de siz yaşlandıkça böbreklerinize iyi bakılmasını sağlamaya yardımcı olacaktır.

Risk Altında Mıyım?

Aşağıdaki koşullar sizin için geçerliyse daha yüksek risk altında olabilirsiniz:

  • Ailenizde böbrek sorunları olanlar varsa
  • Sağlıksız besleniyorsanız ve/veya fiziksel açıdan aktif değilseniz
  • Fazla alkol alıyorsanız ve/veya sigara içiyorsanız
  • Kan basıncınız yüksekse ve/veya diyabetliyseniz
  • HIV viral yükünüz (kanınızdaki HIV miktarı) saptanamaz düzeyde değilse
  • Hepatit C enfeksiyonu ile yaşıyorsanız
  • Çok miktarda ilaç kullanıyorsanız

Böbreklerinize iyi bakmak için neler yapabileceğiniz ve rutin test sonuçlarınız üzerine hekiminizle görüşebilirsiniz.

Peki ya Zaten Böbrek Hastalığıyla Yaşıyorsam? 

Böbrek hastalıkları HIV ile yaşayan kişilerde de iyi yönetilebilir ve gereken durumlarda bir böbrek hastalıkları uzmanından destek alınabilir.

Tedavi seçenekleri, kişinin böbrek hastalığının nedenine (veya nedenlerine) ve sağlıkla ilgili diğer sorunlara bağlı olarak büyük değişiklikler gösterebilmektedir.

Bazı tedavi seçenekleri şunlardır:

  • Yaşam tarzı tercihlerinin gözden geçirilmesi: Beslenme şeklinizi değiştirmek, daha fazla egzersiz yapmak ve alkol ve sigara kullanımını azaltmak, böbrek hastalığı riskinizin azalmasına yardımcı olabilir ve kan basıncının düşürülmesine katkıda bulunabilir
  • HIV ilaçlarının gözden geçirilmesi: Bazı HIV ilaçları böbrekler tarafından parçalanır (böbreklerden atılır) ve daha fazla böbrek sorunlarına yol açabilir
  • Aldığınız diğer ilaçlar, böbreklerinizin çalışma şeklini etkileyebileceğinden, bu ilaçların gözden geçirilmesi

Yapabileceğiniz değişiklikleri öğrenmek ve ilaçlarınızın böbrek sağlığınız üzerinde oluşturabileceği etkiler konusundaki endişeleriniz var ise hekiminize danışabilirsiniz.

Hangi Soruları Sormalıyım?

  • Böbrek sorunları açısından riskim ne?
  • Böbreklerim ne kadar iyi çalışıyor?
  • Böbreklerim zaman içinde kötüleşti mi?
  • Böbreklerime iyi bakmak için yaşam tarzımda ne gibi değişiklikler yapabilirim?
  • Böbrek sorunlarının belirtileri nelerdir? Kendi kendime dikkat edebileceğim veya kendim izleyebileceğim bir durum var mı?

Testler

Böbreklerinizin her yıl idrarda protein kontrolü için bir idrar daldırma çubuğu ile kontrol edilmesi gerekir. Böbreklerinizi etkileyebilecek ilaçlar alıyorsanız sağlık ekibiniz her ziyarette bir test yapılmasını rica edebilir. Ayrıca, kanınızdaki kreatinin adlı bir atık ürünün düzeyini izlemek üzere 3-12 ayda bir kan testine tabi tutulabilirsiniz. Bunlar, çoğu klinikte uygulanan rutin testlerdir.

 

Referanslar:

  1. Winston, J. Kidneydidease in patientswith HIV infectionand AIDS. CID 2008:47 1449-1457
  2. Chronickidneydisease -Livingwith - NHS Choices. http://www.nhs.uk/Conditions/Kidney-disease-chronic/Pages/living-with.... LastaccessedSeptember 2017
  3. Operskalski, E. Curr HIV/AIDS Rep. 2011 Mar; 8(1): 12–22. Published online 2011 Jan 11. doi: 10.1007/s11904-010-0071-3 PMCID: PMC3035774. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3035774/
  4. EuropeanRenalAssociation. LeadingEuropeanNephrology. Prevalence of ChronicKidneyDisease, 2016. Available at: http://era-edta.org/press/160104_CKD_Prevelance_Press.pdf
  5. NHS Choices 2017, ChronicKidneyDisease, Available at http://www.nhs.uk/conditions/kidney-disease-chronic/pages/introduction.aspx. AccessedSeptember 2017
  6. Maggi, P. RenalComplications in HIV Disease: BetweenPresentandFuture. AIDS Rev. 2012;14:37-53
  7. EACS Guidelines2017 ,version 8.2., January 2017
  8. NHS Choices. PreventingChronicKidneyDisease. Available at: http://www.nhs.uk/Conditions/Kidney-disease-chronic/Pages/Prevention.aspx. AccessedSeptember 2017
  9. Jones, L et al. 2011, Chronicadverseeffectsassociatedwiththeuse of cocaine, Cocaine, A summary of thehealthharms of drugs, 2011 p.6

9 İpucu

Sağlıklı ve dengeli beslenin

Susuz kalmayın

Aktif bir yaşam sürün

Aktif bir yaşam sürmek, diyabet riskini azaltabilir ve kan basıncının sağlıklı düzeylerde kalmasını sağlayabilir

Sigara kullanmayın

Veya sigarayı azaltmanıza yardımcı olacak yöntemlere başvurun

Aşırı miktarda alkol almaktan kaçının

Veya alkol alımınızı azaltmak için yardım alın

Hekiminize böbrek fonksiyonu test sonuçlarınız konusunda danışın

Hepatit C testi yaptırın

Test sonucunuz pozitif çıkarsa hekiminizden tedavi seçenekleri konusunda bilgi alın

Steroid kullanıyorsanız bu durumu hekiminize bildirin

Ve bu maddeleri azaltmak veya bırakmak için yardım isteyin

Sağlığınızı izlemenize yardımcı olabilecek mobil uygulamaları indirin

Örneğin beslenme alışkanlıklarınızı kaydeden veya alkolü bırakmanıza destek olan uygulamalar